Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Doanh nghiệp CNTT phải liên kết trong cách mạng công nghiệp 4.0

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam phát biểu tại Diễn đàn cấp cao CNTT-TT Việt Nam 2017

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Cấp cao CNTT-TT Việt Nam 2017 diễn ra ngày 6/9 tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh: cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra nhiều thách thức trong vấn đề đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong các lĩnh vực, phát huy khởi nghiệp sáng tạo, phát triển các thành phố thông minh, nông nghiệp thông minh, đào tạo nhân lực CNTT, làm thế nào để mọi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng CNTT trong quản trị, điều hành và phát triển…

Phó Thủ tướng bày tỏ, gần đây, Việt Nam đã đón nhiều thông tin vừa mừng vừa lo. Mừng vì năng lực đổi mới sáng tạo Việt Nam tăng 12 bậc, lần đầu đứng thứ 47 trên thế giới, trong đó có phần đóng góp của giới CNTT. Mừng vì chỉ số về Chính phủ điện tử công bố tháng 7/2016 Việt Nam tăng được 10 bậc (nhưng vẫn đứng thứ 89).

Nhưng cùng đó, thông tin gây lo lắng đó là Việt Nam đứng thứ 3 thế giới về vấn nạn spam, mã độc tấn công mạnh trong các doanh nghiệp, cơ quan…

“Chúng ta đã nói rất nhiều tới cách mạng công nghiệp 4.0. Chắc chắn trong cuộc cách mạng này chúng ta phải kết nối chặt chẽ hơn giữa nhà nước, hiệp hội, doanh nghiệp. Chúng ta phải cởi mở, chia sẻ với nhau nhiều hơn. Trong CNTT phải kết nối, chia sẻ với nhau”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Cũng theo Phó Thủ tướng, trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3, Việt Nam đã đi thẳng vào lĩnh vực kỹ thuật số và có nhiều thành quả. Còn thời điểm hiện nay, hãy tập trung vào những việc với tâm thế mới, phải xây dựng hạ tầng CNTT thật mạnh.

30 năm trước, quốc gia như Hàn Quốc đã mạnh dạn xây dựng xa lộ thông tin. Malaysia, Thái Lan cũng đi trước một bước. Thời đó, Việt Nam không bỏ lỡ khi gian khổ xây dựng những tuyến cáp quang, viba đầu tiên, không có nhiều kỹ sư được đào tạo cơ bản. Nay đã có 3G, 4G, cáp quang đến từng thôn bản. Chúng ta phải làm tiếp, làm mạnh.

Việt Nam đã có 4G, không chỉ Bộ TT&TT mà các bộ khác cũng phải có cơ chế thiết thực thúc đẩy về băng thông, giá cước, rồi chính sách từ quỹ viễn thông công ích để đưa cáp quang về mọi ngõ ngách. Giống như trước kia đưa điện thoại cố định về mọi ngõ ngách, thì nay là smartphone, băng rộng.

Điều quan trọng của hạ tầng không chỉ ở phần cứng. Chúng ta phải làm lại một cách chuyên nghiệp từ kiến trúc chung cho đến trung tâm dữ liệu, và phải tiến tới để có dữ liệu mở… Đầu tiên từ các bộ ngành, rồi doanh nghiệp và mọi người phải chia sẻ, kết nối dữ liệu. Chỉ khi đó, mọi ứng dụng mới được thuận lợi, mới có “mỏ” cho mọi doanh nghiệp CNTT, doanh nghiệp CNTT tương lai, startup tương lai mới có vùng đất làm ra sản phẩm mới, đem lại lợi ích cho cộng đồng.

“2 năm trước tôi đã nói về thuê dịch vụ. Chúng ta phải làm mạnh. Dịch vụ công mức 3, mức 4 phải được đặt ra để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các bộ ngành. Không cần đặt những bài toán to lớn, mà chỉ cần đặt ra số lượng các dịch vụ phải làm ở mức độ 4. Khi đó sẽ có nhiều hệ quả tốt đẹp về cải cách hành chính, phòng chống tiêu cục, năng lực điều hành quản lý được nâng cao…", Phó Thủ tướng nói, đồng thời bày tỏ Bộ TT&TT, Hội tin học Việt Nam cũng phải đổi mới cách thức đo chỉ số CNTT của các địa phương.

Phó Thủ tướng lưu ý, cần phải có sự thay đổi từ cộng đồng CNTT bởi đây là vấn đề rất quan trọng. Thay vì trước đây làm những dịch vụ nhỏ, làm được ngay thì nay phải làm bài bản, chuyên nghiệp hơn.

2 năm trước chúng ta phát động thuê dịch vụ CNTT. Ví dụ với bảo hiểm y tế, các tỉnh thành đồng loạt kết nối, đẩy mạnh ứng dụng CNTT. Nhưng qua làm việc với các địa phương mới đây, Phó Thủ tướng nhận được phản ánh tại các bệnh viện đa khoa cấp tỉnh, dù doanh nghiệp đã cam kết nhưng phần mềm vẫn chưa chạy thông suốt. Do đó, để đẩy mạnh thuê dịch vụ CNTT, các doanh nghiệp CNTT cũng phải có phần mềm độ tin cậy cao, phải chạy được trong các trường hợp chứ không có chuyện chỉ mình làm thì chạy, đến khi người khác dùng nếu có tình huống mới lại trục trặc...

Về lĩnh vực phần mềm, phát biểu tại ICT Summit 2017, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh với lĩnh vực truyền thống phải đi vào tính chuyên nghiệp, vào những cái mới.

"Tôi có đến thăm FPT và một số nơi, được nghe phản ánh về các ứng dụng mới, xe tự lái, thẻ thông minh… Những cái mới đó chúng ta phải cố gắng, dấn thân có sự hỗ trợ của cộng đồng để có thêm sức mạnh", Phó Thủ tướng nhắn nhủ.

Ngoài ra, cần đặc biệt lưu ý vấn đề an ninh mạng. Đây không chỉ là cơ hội kinh doanh của các doanh nghiệp mà còn là trách nhiệm. Các cơ quan quản lý nhà nước dần phải có văn bản hoàn thiện về vấn đề này. Từ nhân lực, kỹ thuật, cơ chế về an toàn mạng thì có thể đến lúc sẽ phải trả giá.

Về nhân lực CNTT, Phó Thủ tướng bày tỏ bản thân ông mừng nhưng cũng rất lo lắng. Các đơn vị, cơ quan như Bộ GD&ĐT, Bộ TT&TT… đã hình thành chính sách đổi mới về đào tạo nhân lực CNTT nhưng rất cần sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp CNTT.

Bộ GD&ĐT đã đưa ra những vấn đề đặc thù để doanh nghiệp CNTT cùng tham gia vào đào tạo, khắc phục yếu kém về số lượng, chất lượng khi đa phần cơ sở đào tạo cao đẳng, đại học về CNTT chưa đào tạo kiến thức cho sinh viên chưa sát với nhu cầu của doanh nghiệp, cần dành thời gian nhiều hơn để sinh viên tìm hiểu những vấn đề thực sự cần thiết.

"Chúng ta đã nói với nhau nhiều lần. Đất nước còn rất nghèo, đất nước chỉ bứt lên được nếu chúng ta có sự đột phá. Nhiều lần tôi đã nói rằng, chỉ số kinh tế là vô cùng quan trọng. Chúng ta có thu nhập đứng 125 trên thế giới. Các tổ chức quốc tế đã chỉ ra rằng, để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, 20 năm tới đây Việt Nam phải tăng thu nhập tối thiểu trên đầu người 7%, tăng GDP 7,5-8% mỗi năm. Tăng trưởng phải bền vững, không ảnh hưởng đến môi trường, thuần phong mỹ tục… Chúng ta có chịu thua không, chúng ta có dám dấn thân không?", Phó Thủ tướng đặt câu hỏi, đồng thời chỉ rõ: nếu nhân lực là chuyện “con trâu đi trước, cái cày theo sau” thì không bao giờ thoát được, bài toán chỉ có thể giải được từ chính nguồn nhân lực tập trung vào những lĩnh vực mới, có thể tạo ra những bước phát triển đột phá.  

Phát biểu chỉ đạo tại diễn đàn, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp phải nghiêm túc rà soát và thực hiện 6 nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ đã giao trong Vietnam ICT Summit 2016.

06 NHIỆM VỤ THỦ TƯỚNG NGUYỄN XUÂN PHÚC GIAO TẠI VIETNAM ICT SUMMIT 2016: Một là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ cao và các công nghệ số trong mọi lĩnh vực kinh tế xã hội. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới thể chế pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh; nâng nhanh cấp độ ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng Chính phủ điện tử, tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, tạo tiện lợi, văn minh cho người dân trong giao dịch với cơ quan Nhà nước và tiếp cận dịch vụ công; xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Hai là, thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ trong mọi ngành, lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội; đầu tư nâng cao năng lực tiếp thu và làm chủ công nghệ nhất là các công nghệ mới theo xu hướng của cuộc cách mạng số và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Phát triển ngành công nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam thành trung tâm công nghiệp phần mềm, ứng dụng di động và Trung tâm dịch vụ an toàn bảo mật thông tin của thế giới.

Ba là, thúc đẩy khởi nghiệp dựa trên đổi mới sáng tạo, đưa Việt Nam trở thành quốc gia khởi nghiệp là con đường nhanh nhất để phát triển lực lượng doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ cao và tạo những nhân tố phát triển đột phá trong nền kinh tế số. Xóa bỏ mọi rào cản, khuyến khích ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân trở thành một động lực tăng trưởng quan trọng bậc nhất của nền kinh tế.

Bốn là, phát triển nguồn nhân lực số, biến lợi thế “dân số vàng” thành lợi thế về năng lực số trong hội nhập và phân công lao động quốc tế. Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực công nghệ, tăng nhanh về số lượng và chất lượng đạt chuẩn quốc tế, bắt kịp với các xu hướng công nghệ. Việt Nam phải trở thành một trung tâm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số thế giới.

Năm là, từng bước xây dựng và phát triển các thành phố thông minh, đi đầu là các đô thị lớn Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ giải quyết những bức xúc xã hội về giao thông, y tế, an toàn thực phẩm, an ninh trật tự, môi trường,… đem lại môi trường sống văn minh, hiện đại, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Sáu là, các cấp, các ngành, các địa phương, doanh nghiệp và toàn xã hội cần nâng cao nhận thức về cuộc cách mạng số, đồng thời quyết liệt đẩy nhanh việc ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản trị hoạt động của mình. Đây phải được coi là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu và là trách nhiệm cao nhất của người đứng đầu trong các cơ quan tổ chức của Nhà nước, từ Trung ương xuống địa phương.