Tăng cường giáo dục khởi nghiệp và phát triển kỹ năng

10:51 - 12/09/2021

Ở hầu hết các quốc gia, giáo dục khởi nghiệp thường không phải là một môn học chính thức trong chương trình giảng dạy của các tổ chức giáo dục ở tất cả các cấp học. Thay vào đó, các kỹ năng khởi nghiệp cứng và mềm được giảng dạy như một phần của các môn học cơ bản. Do đó, các chính sách của chính phủ về khởi nghiệp có thể đảm bảo rằng giáo dục khởi nghiệp được đưa vào hệ thống giáo dục như một môn học chính thức. Việc lồng ghép khởi nghiệp vào chương trình giáo dục quốc gia có thể được điều phối bởi Bộ Giáo dục, thường với sự  tham gia của các Bộ và các bên liên quan khác. Doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ, các quỹ, tổ chức quốc tế, cơ quan chính phủ và các bên liên quan khác có vai trò quan trọng và cần tham gia vào quá trình xây dựng và thực hiện các chính sách giáo dục khởi nghiệp. Chính quyền địa phương cũng đóng một vai trò thiết yếu trong việc thúc đẩy giáo dục khởi nghiệp trong cộng đồng địa phương. Cuối cùng, điều quan trọng là phải phát triển dữ liệu định lượng chính xác, toàn diện và khách quan để giám sát tiến độ.

Các mục tiêu chính sách và lựa chọn chính sách

a) Đưa khởi nghiệp vào các hệ thống giáo dục chính thức và không chính thức

Giáo dục khởi nghiệp nên được bắt đầu từ cấp tiểu học. Ở giai đoạn này, giáo dục khởi nghiệp chủ yếu tập trung vào các kỹ năng mềm, bao gồm nhận thức về khởi nghiệp và phát triển các hành vi khởi nghiệp (ví dụ: chấp nhận rủi ro, kỹ năng làm việc nhóm, tìm kiếm cơ hội). Việc áp dụng các chương trình nâng cao nhận thức thông qua các trò chơi  tương tác và các công cụ trực tuyến đã tỏ ra đặc biệt hữu ích ở nhiều quốc gia.

Ở cấp trung học, học sinh cần được biết về việc tự kinh doanh như một phần của sự phát triển nghề nghiệp và được hướng dẫn về các lựa chọn của họ. Học sinh cần học các kỹ năng kinh doanh cơ bản, như kinh tế, tiếp thị và luật thương mại trong nước cơ bản. Việc triển khai các hoạt động ngoại khóa, bao gồm các chuyến tham quan doanh nghiệp để tìm hiểu công việc thực tế đã mang lại kết quả tốt ở một số quốc gia. Các sáng kiến do sinh viên lãnh đạo cũng rất hữu ích để bắt đầu các dự án đặc biệt nhằm thiết lập mối liên kết với các cộng đồng địa phương, phục vụ nhu cầu của họ.

Ở cấp giáo dục cao hơn, việc tham dự các khóa học tự chọn và/hoặc bắt buộc về khởi nghiệp cũng như tham gia các hoạt động và dự án tập trung hơn, đã được chứng minh là có hiệu quả. Điều quan trọng là sinh viên phải tiếp xúc với khởi nghiệp trước khi học chuyên ngành nếu học tiếp đại học.

Các trường dạy nghề cung cấp nhiều chương trình chuyên biệt nhất trong các ngành nghề như mộc, điện tử, thẩm mỹ, cơ khí tự động, xây dựng, hàn, thiết kế và thiết kế bằng máy tính (CAD/CAM) và nhiều nghề kỹ thuật và học nghề khác. Ngoài ra, cũng có trường hợp các cơ sở đào tạo như vậy xác định nhu cầu về kỹ năng của các công ty và xây dựng các khóa học dựa trên những nhu cầu đó. Trong một số biến thể theo định hướng tự kinh doanh, việc thực tập trong các công ty được thay thế bằng việc thực hiện có giám sát một dự án sản xuất độc lập với sự hỗ trợ của một cố vấn. Với việc đưa vào giảng dạy khởi nghiệp trong các trường dạy nghề, thanh niên có thể học cách tự kinh doanh, làm hợp đồng phụ và kinh doanh nhỏ trong tất cả các lĩnh vực này. 

Ở cấp đại học, các trung tâm khởi nghiệp có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tinh thần kinh doanh cả trong và ngoài chương trình giảng dạy. Các trung tâm này cung cấp một không gian chuyên dụng, nơi các ý tưởng có thể được ươm tạo và khởi nghiệp được các chuyên gia hỗ trợ thông qua mạng lưới cố vấn của trường đại học. Tinh thần kinh doanh nên được khuyến khích trong các ngành đại học khác nhau. Giáo dục khởi nghiệp không nên giới hạn ở các chuyên ngành kinh doanh hoặc các chương trình khoa học, kỹ thuật và công nghệ chuyên ngành.

Ngoài việc lồng ghép giáo dục khởi nghiệp ở các cấp học khác nhau của hệ thống giáo dục chính thức, các chương trình bổ sung rất hữu ích để nhắm mục tiêu vào các phân đoạn dân số cụ thể, bao gồm thanh niên, phụ nữ, dân cư nông thôn và các nhóm tiềm năng khác không được phục vụ. Chúng có thể bao gồm các chương trình sau giờ học hoặc các hoạt động trong các trung tâm cộng đồng.

b) Xây dựng chương trình giảng dạy khởi nghiệp hiệu quả

Mặc dù khởi nghiệp có thể được giảng dạy như một khóa học độc lập nhưng đây không phải là cách tiếp cận duy nhất hoặc nhất thiết là hiệu quả nhất. Ngay cả khi một khóa học độc lập được cung cấp trong chương trình học, hiệu quả của nó sẽ được nâng cao nếu những hiểu biết và năng lực kinh doanh được phát triển trong suốt chương trình học. Nếu giáo dục khởi nghiệp được tách biệt trong một khóa học đơn lẻ, tách biệt với phần còn lại của chương trình giảng dạy sẽ có thể bỏ sót nhiều sinh viên.

Ở các nước đang phát triển, một số lĩnh vực ưu tiên có thể được đưa vào chương trình giảng dạy khởi nghiệp, tùy thuộc vào trình độ học vấn, là các kỹ năng tài chính cơ bản, nhận biết cơ hội, lập kế hoạch kinh doanh, quản lý doanh nghiệp nhỏ và luật thương mại cơ bản. Các chủ đề có thể được giải quyết bao gồm sự chuyển đổi từ cần thiết sang các công ty tăng trưởng và sự thay đổi thế hệ trong doanh nghiệp, đặc biệt là do gia đình sở hữu. Đối tượng mục tiêu càng trẻ, chương trình học càng cần tập trung vào việc phát triển các kỹ năng mềm như hành vi khởi nghiệp. Nhìn chung, giáo dục khởi nghiệp nên bao gồm những nội dung sau:

• Phát triển các năng lực cá nhân: làm việc theo nhóm, tự tin, tự nhận thức, chấp nhận rủi ro có tính toán, giải quyết vấn đề, sáng tạo, suy nghĩ với tư cách là người sử dụng lao động hơn là nhân viên và đối phó với sự không chắc chắn một cách táo bạo.

• Các kỹ năng vận hành cốt lõi: tính toán, kế toán, giao tiếp, ICT và kiến thức cơ bản về luật thương mại trong nước và các nguyên tắc quản trị. Chúng đại diện cho các nguyên tắc cơ bản để hoạt động hiệu quả trong môi trường làm việc, đồng thời cũng giúp cải thiện việc quản lý ngân sách cá nhân và gia đình.

• Kỹ năng kinh doanh và quản lý: phân tích lợi thế cạnh tranh, nghiên cứu thị trường, xây dựng kế hoạch kinh doanh, tiếp thị, quản lý tài chính, bán hàng và nhân sự. Chương trình giảng dạy nên bao gồm các nghiên cứu điển hình và bài tập trong việc thiết lập và điều hành một công ty và nên phát triển bí quyết xác định và khai thác các cơ hội kinh doanh để giải quyết các vấn đề xã hội và/hoặc môi trường. Các kỹ năng quản lý tài chính và nguồn nhân lực cần thiết cho sự hình thành và tồn tại của một doanh nghiệp mới cũng nên được giới thiệu.

Các chương trình giảng dạy về khởi nghiệp hiệu quả áp dụng phương pháp học tập trải nghiệm thông qua các phương pháp giảng dạy tương tác kết hợp kinh nghiệm thực tế và khuyến khích học qua làm thực tiễn. Hơn nữa, các chương trình này nên được điều chỉnh cho phù hợp với môi trường địa phương và tận dụng các nguồn lực hiện có cũng như tạo ra các tài liệu địa phương mới, các nghiên cứu điển hình và bao gồm các ví dụ về các mô hình vai trò địa phương mà sinh viên có thể dễ dàng liên hệ hơn. Học sinh có thể tham gia vào việc xây dựng các nghiên cứu điển hình. Các mô hình lý tưởng bao gồm sự đại diện đầy đủ của phụ nữ, thanh niên, người bản địa và người khuyết tật, cũng như các doanh nghiệp phi chính thức và những doanh nghiệp có trụ sở tại các khu vực nông thôn.

c) Đào tạo giáo viên

Giáo viên là chìa khóa để truyền thụ các kỹ năng kinh doanh cơ bản và phát triển sự nhiệt tình và hiểu biết ở học sinh. Để giảng dạy khởi nghiệp một cách hiệu quả, giáo viên phải thể hiện một số thuộc tính giống như những đặc tính mà họ sẽ truyền bá cho học sinh. Giảng viên của các khóa học khởi nghiệp nên thể hiện các kỹ năng và thuộc tính kinh doanh chính, dẫn dắt bằng ví dụ và ở các mức độ khác nhau, đóng vai trò như một hình mẫu và người cố vấn kinh doanh cho sinh viên. Giáo viên có thể mời các doanh nhân và học viên hỗ trợ trong lớp học cũng như trong các hoạt động ngoại khóa và đóng vai trò là hình mẫu, người cố vấn hoặc huấn luyện viên.

Cho đến nay, hầu hết các sáng kiến và mạng lưới đào tạo giáo viên được thực hiện ở cấp giáo dục đại học. Việc đào tạo giáo viên về khởi nghiệp có thể thực hiện nhiều hơn nữa ở cấp trung học và dạy nghề thông qua các buổi hội thảo, các nền tảng học hỏi và trao đổi với các doanh nhân. Chuyên môn và các chương trình trong lĩnh vực giáo dục khởi nghiệp có thể được phổ biến sâu hơn thông qua mạng lưới các nhà giáo dục khởi nghiệp ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế.

d) Hợp tác với khu vực tư nhân

Một trong những yếu tố thành công quan trọng đối với giáo dục khởi nghiệp là sự tham gia hiệu quả của khu vực tư nhân. Các doanh nghiệp hiện tại và đặc biệt là các tập đoàn lớn hơn (bao gồm cả nước ngoài) có lợi ích chiến lược trong việc phát triển năng lực của các nhà cung cấp địa phương và thường tham gia (ví dụ: thông qua chia sẻ chi phí) các chương trình nâng cao và phát triển kỹ năng địa phương. Thông qua các sáng kiến trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, nhiều công ty lớn đóng góp cho nền kinh tế địa phương, làm việc với các nhà cung cấp địa phương để củng cố hoạt động kinh doanh của họ hoặc thành lập những công ty mới cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ. Có rất nhiều ví dụ về các sáng kiến như vậy, đặc biệt là từ Chương trình Liên kết doanh nghiệp của UNCTAD, chương  trình tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các mối liên kết giữa các doanh nghiệp quốc tế và các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước ở các nước đang phát triển.

Các nước đang phát triển cũng có thể khai thác mạng lưới cố vấn, cả trong nước và quốc tế. Sự đóng góp của các chương trình cố vấn có thể bao gồm từ việc cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ đến việc đầu tư vào công ty của người được cố vấn. Một trong những đóng góp quan trọng nhất mà quan hệ cố vấn mang lại cho các doanh nhân là việc chuyển giao kiến thức ngầm.

Một số lượng lớn các doanh nghiệp tư nhân và doanh nhân tài trợ cho các viện và trung tâm khởi nghiệp tư nhân, và đôi khi là các chương trình đặc biệt trong các trường đại học. Sự tham gia này tạo ra sự hiệp lực và hợp tác giữa các công ty đã thành lập và các công ty mới thành lập. Việc “giảng dạy” và “cố vấn” trong các cơ sở này trở nên dễ dàng hơn đối với các doanh nhân có kinh nghiệm. Các chính phủ cần xem xét các phương tiện để khuyến khích và tạo điều kiện cho việc tài trợ đó, bao gồm cả việc cung cấp các biện pháp khuyến khích. Các sáng kiến của khu vực tư nhân và các tổ chức phi lợi nhuận cũng tham gia vào việc cung cấp các hình thức giáo dục khởi nghiệp và phát triển kỹ năng cho các nhóm đối tượng trong cộng đồng nhằm tạo điều kiện cho người nghèo tăng cường cơ hội tự kinh doanh.

Cuối cùng, kinh doanh quốc tế có vai trò quan trọng trong việc mở rộng khả năng tiếp cận giáo dục khởi nghiệp thông qua công nghệ và phương tiện truyền thông. Công nghệ và phương tiện truyền thông không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các chương trình và tài liệu tương tác sáng tạo mà còn có thể giúp tiếp cận nhiều đối tượng hơn, bao gồm cả những người ở các quốc gia hoặc khu vực đang phát triển, những nơi không thể tiếp cận với giáo dục khởi nghiệp.

Nguồn: http://dean844.most.gov.vn/

Các bài viết khác